نوآوری، پیشران آینده معدن ایران؛
سومین پیش‌رویداد جشنواره ایده‌های ارزش‌افزای معدن و صنایع معدنی در دانشگاه بیرجند برگزار شد
به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، سومین پیش‌رویداد پنجمین جشنواره ایده‌های ارزش‌افزای معدن و صنایع معدنی، دکتر مرضیه ثاقب‌جو، معاون پژوهش، فناوری و نوآوری دانشگاه بیرجند، با تأکید بر اهمیت پیوند میان صنعت و دانشگاه در راستای تحقق اهداف قانون جهش تولید دانش‌بنیان، نقش دانشگاه بیرجند را در توسعه نوآوری‌های معدنی حائز اهمیت دانست.
تجمیع ایده و صنعت در مسیر جهش دانش‌بنیان
دکتر مجید وفایی‌فرد، رئیس مرکز نوآوری ایمینو، نیز در سخنانی به معرفی مسیر رشد ایده‌های معدنی و ظرفیت‌های دانشگاه بیرجند در حمایت از ایده‌های فناورانه پرداخت.
نوآوری و ایده‌پردازی بین‌رشته‌ای، مسیر تازه ارتقای بهره‌وری در صنعت معدن
رئیس مرکز نوآوری ایمینو در سومین پیش‌رویداد پنجمین جشنواره ایده‌های ارزش‌افزای معدن و صنایع معدنی ایران، بر ضرورت گسترش نوآوری و ایده‌پردازی میان‌رشته‌ای برای افزایش بهره‌وری و ایجاد ارزش‌افزوده در بخش معدن و صنایع معدنی کشور تأکید کرد.
ضرورت برنامه‌ریزی و مدل کسب‌وکار برای تبدیل ایده‌ها به عمل
دکتر وفائی با اشاره به حضور دانشجویان، اساتید و فعالان حوزه‌های گوناگون به‌ویژه رشته معدن، اظهار داشت: «تجربه نشان می‌دهد تنها بخش کوچکی از ایده‌ها به مرحله اجرا و موفقیت واقعی می‌رسند و دلیل اصلی این موضوع، نبود طرح و مدل مشخص کسب‌وکار برای پیاده‌سازی ایده‌هاست.»
وی افزود: «افزایش تعداد ایده‌ها به‌تنهایی کافی نیست؛ آنچه اهمیت دارد، هدایت هدفمند ایده‌ها، تدوین برنامه عملیاتی و تقویت همکاری‌های بین‌رشته‌ای است تا بتوان از دل آن‌ها کسب‌وکارهای معدنی موفق و پایدار ایجاد کرد.»
محورهای اصلی جشنواره؛ توسعه پایدار و تحول دیجیتال در معدن
وی در ادامه با اشاره به محورهای اصلی جشنواره ایمینو شامل توسعه پایدار و تحول دیجیتال خاطرنشان کرد: «برترین ایده‌ها آن‌هایی هستند که میان‌رشته‌ای فکر می‌کنند، فناوری را با صنعت تلفیق کرده و با نوآوری‌های خلاقانه به حل چالش‌های واقعی بخش معدن کمک می‌کنند.»
به گفته وی، از جمله نمونه‌های موفق در این زمینه می‌توان به استفاده از پهپاد برای اکتشاف معادن و بازیافت و بازگرداندن آب مصرفی کارخانه‌های فرآوری به چرخه تولید اشاره کرد؛ اقداماتی که علاوه بر افزایش بهره‌وری، موجب صرفه‌جویی چشمگیر در منابع طبیعی می‌شوند.
ظرفیت بالای استارت‌آپ‌های معدنی برای ورود به عرصه نوآوری
مسئول شتابدهی ایمینو در بخش دیگری از سخنان خود با بررسی وضعیت استارت‌آپ‌های معدنی کشور گفت: «در حال حاضر حدود ۱۱ هزار شرکت دانش‌بنیان در ایران فعال‌اند، اما تنها پنج درصد از آن‌ها در حوزه معدن فعالیت می‌کنند. نکته قابل‌توجه آن است که اغلب این شرکت‌ها رویکردی میان‌رشته‌ای دارند که نشان‌دهنده ظرفیت بالای این حوزه برای توسعه و نوآوری است.»
شناسایی نیازهای واقعی صنعت معدن؛ راهنمای مسیر نوآوری
وی با اشاره به طرح ملی جمع‌آوری نیازهای واقعی فعالان معدنی از سراسر کشور و شناسایی حدود ۷۰ نیاز کلیدی در این حوزه افزود: «این اقدام به ایده‌پردازان و تیم‌های فناور کمک می‌کند تا تمرکز خود را بر حل مسائل واقعی صنعت بگذارند و در مسیر توسعه فناوری‌های فرآوری مواد معدنی نقش مؤثرتری ایفا کنند.»
فناوری‌های نوین، عامل افزایش بهره‌وری و ایمنی در معادن
او با تأکید بر اهمیت به‌کارگیری فناوری‌های نوین در افزایش بهره‌وری و ارتقای ایمنی معادن گفت: «به‌کارگیری تجهیزات هوشمند و روش‌های فناورانه در فرآیندهای معدنی نه‌تنها ارزش‌افزوده تولید را بالا می‌برد، بلکه می‌تواند از وقوع حوادث و خسارات انسانی نیز جلوگیری کند.»
حمایت از ایده تا تجاری‌سازی؛ رویکرد اصلی ایمینو
در پایان، ئیس مرکز نوآوری ایمینو خاطرنشان کرد: یکی از اولویت‌های محوری ایمینو، حمایت همه‌جانبه از ایده‌ها از مرحله شکل‌گیری تا تجاری‌سازی است. این حمایت شامل آموزش تخصصی، بازدیدهای فنی، ساخت نمونه اولیه، مشاوره تجاری و توسعه بازار می‌شود و فرصتی است تا ایده‌پردازان جوان در حوزه معدن و صنایع معدنی بتوانند طرح‌های خود را به مرحله اجرا و بازار برسانند.»
در ادامه، دکتر احمد آریافر، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند در سخنرانی خود با موضوع توسعه زنجیره ارزشی مواد معدنی استان خراسان جنوبی، به بررسی ظرفیت‌های معدنی استان و نقش ایده‌های نوآورانه در ارتقای ارزش‌افزوده پرداخت.
استاد مهندسی معدن دانشگاه بیرجند با تاکید بر اهمیت نوآوری در معدن گفت نوآوری‌های فناورانه و دیجیتال می‌توانند بهره‌وری و کارآمدی صنعت معدن را افزایش دهند و در حفظ منابع معدنی و کاهش اثرات محیط زیستی نقش بسزایی ایفا کنند.
چالش‌های معدن و مسیر آینده
در این پیش‌رویداد، دکتر محمدمهدی خطیب، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند، در سخنرانی خود با موضوع موانع و چالش های پیش روی صنعت معدنکاری استان ، درباره موانع و چالش‌های پیش‌روی صنعت معدن سخن گفت و چالش‌های عمده این صنعت را به تفصیل تشریح کرد. وی اظهار داشت: «مالکیت پراکنده معادن، وجود تعداد زیادی معدن کوچک و کمبود سرمایه‌گذاری سبب شده است که معادن بزرگ کمتر توسعه یابند. همچنین، عدم توسعه واحدهای فرآوری و صنایع وابسته موجب محدودیت در ایجاد ارزش‌افزوده معادن شده است.»
دکتر خطیب با اشاره به راهکارهای برون‌رفت از این مشکلات، آموزش نیروی انسانی متخصص، اولویت‌بندی اکتشافات و احداث واحدهای فرآوری متناسب با پتانسیل‌های هر منطقه را از جمله راهکارهای مؤثر دانست و افزود: «توزیع مناسب صنایع معدنی در استان می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری و ارزش‌افزوده شود. به عنوان نمونه، احداث واحدهای فرآوری آهن و فولاد باید نزدیک به منابع معدنی باشد تا هزینه‌های حمل‌ونقل کاهش یافته و ارزش‌افزوده تولید افزایش یابد.»
نوآوری، موتور تحول دیجیتال در معدن
در بخش دیگری از رویداد، دکتر هادی فرهادیان، عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی معدن دانشگاه بیرجند، با تأکید بر اهمیت نوآوری در این صنعت گفت: «نوآوری‌های فناورانه و دیجیتال می‌توانند بهره‌وری و کارآمدی صنعت معدن را افزایش دهند و در حفظ منابع معدنی و کاهش اثرات محیط‌زیستی نقش بسزایی ایفا کنند.» وی افزود: «با توجه به کاهش روزافزون عیار معادن و پیچیده‌تر شدن شرایط کاری، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در این صنعت ضروری است.»
برگزاری کارگاه نوآوری در معدن وصنایع معدنی
دکتر فرهادیان با اشاره به اهمیت مطالعه اثرات اقتصادی و محیط‌زیستی معادن اظهار داشت: «برخی معادن مانند سرچشمه تأثیر زیادی بر مناطق اطراف خود دارند و ایجاد یا احیای معادن باید با در نظر گرفتن اثرات محیط‌زیستی و اجتماعی انجام شود.»
وی با تقسیم‌بندی شرکت‌های فعال در معدن به چهار گروه بزرگ، متوسط، کوچک و شرکت‌های خدماتی فناورانه، نقش شرکت‌های مشاور، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی را در ایجاد ارتباط میان صنعت و نوآوری حیاتی دانست و افزود: «در بسیاری از کشورهای پیشرفته، شرکت‌های معدنی دارای واحدهای تحقیق و توسعه فعال هستند که موجب ارتقای دانش فنی و بهبود رقابت‌پذیری می‌شود.»
او درباره انواع نوآوری توضیح داد که «نوآوری می‌تواند شامل نوآوری محصولی، فرایندی، سازمانی و بازاریابی باشد و نباید بهره‌وری نیروی کار را با نوآوری اشتباه گرفت؛ زیرا نوآوری واقعی به افزایش کارآمدی تولید و بهبود فرآیندها مربوط است.»
عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند با اشاره به نقش فناوری‌های نوین از جمله هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و اینترنت اشیا در اکتشاف و مدیریت زنجیره ارزش مواد معدنی تأکید کرد: «تحول دیجیتال در مراحل مختلف صنعت معدن از اکتشاف تا فروش و بسته‌بندی محصولات کاربرد دارد.» وی افزود: «ایران در جایگاه تولید برخی مواد معدنی جزو ده کشور برتر جهان است، اما در زمینه فناوری و نوآوری معدنی ضعف دارد. احیای معادن غیرفعال و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین می‌تواند جایگاه کشور را در این حوزه ارتقا دهد.»
کارگاه تخصصی معرفی ساختار ریورس پیچ
در ادامه رویداد، آرش قیطاسوند، متخصص در حوزه ساختار ریورس پیچ، به معرفی این ساختار پرداخت و دکتر هادی فرهادیان، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند، در سخنرانی خود به نوآوری‌های کلیدی در صنعت معدن اشاره کرد. برگزاری کارگاه‌های آموزشی در این پیش‌رویداد، فرصتی ارزشمند برای دانشجویان و فعالان حوزه معدن جهت آشنایی با جدیدترین روندهای فناورانه و مدل‌های نوین توسعه در صنعت معدنی کشور فراهم آورد.
این پیش‌رویداد بستری مناسب برای همکاری و تبادل نظر میان فعالان دانشگاهی و صنعتی فراهم کرد و جشنواره ایده‌های ارزش‌افزای معدن و صنایع معدنی ایران در ادامه مسیر خود به ارتقاء صنعت معدن کشور و گسترش فعالیت‌های دانش‌بنیان در این حوزه کمک شایانی خواهد کرد.
نظر شما :