در مصاحبه با عضو هیأت علمی دانشگاه عنوان شد؛

پژوهش کلید حل چالش‌های اقتصادی و اجتماعی و توسعه پایدار

۱۰ دی ۱۴۰۳ | ۱۵:۰۷ کد : ۲۹۸۶۷ اخبار برگزیده اخبار دانشکده‌ها
تعداد بازدید:۳۳۸
دکتر محمد اسکندری ثانی، عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه بیرجند و پژوهشگر برتر خراسان جنوبی، در سال‌های اخیر با تحقیقات خود در حوزه‌های مختلف علمی، به ویژه در زمینه‌های اقتصاد شهری، به عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در عرصه علمی شناخته شده است. او در سال ۱۴۰۳ به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه بیرجند معرفی شد که این دستاورد گواهی بر تلاش‌های علمی گسترده‌اش و تأثیر آن در ارتقای سطح علمی دانشگاه و جامعه علمی کشور است. در این مصاحبه، به ابعاد مختلف پژوهش‌های ایشان و چالش‌ها و فرصت‌های موجود در مسیر تحقیقاتی‌شان پرداخته‌ایم.
پژوهش کلید حل چالش‌های اقتصادی و اجتماعی و توسعه پایدار

به گزارش روابط عمومی و اطلاع‎‌رسانی دانشگاه بیرجند، در مصاحبه با پژوهشگر برتر استان وی در پاسخ به سؤال ما درباره انگیزه‌اش برای ورود به عرصه پژوهش، توضیح داد که یکی از دلایل اصلی آن، علاقه به پاسخ دادن به حس کنجکاوی درونی‌اش بوده است. وی اظهار داشت: «همیشه دوست داشتم بدانم که چرا چیزهایی که به نظر بدیهی می‌آیند، در واقع این‌گونه نیستند. پژوهش به من این فرصت را می‌دهد که جواب این سؤالات را پیدا کنم و همچنان این حس کنجکاوی را در خود زنده نگه دارم.» به اعتقاد این استاد دانشگاه، پژوهش نه تنها یک مسیر علمی، بلکه فرصتی است برای درک بهتر دنیای اطراف و یافتن راه‌حل‌هایی برای مشکلات موجود. این عضو هیئت علمی دانشگاه در مورد چالش‌هایی که در مسیر تحقیقاتی خود با آن‌ها مواجه شده است، اشاره کرد که مهم‌ترین مشکلات او، ابتدا محدودیت منابع مالی و سپس بوروکراسی اداری بوده است. 
دکتر اسکندری در این زمینه خاطرنشان کرد: «در رشته‌های علوم انسانی، به ویژه زمانی که مخاطبان تحقیق بیشتر در بخش دولتی هستند، مشکلات مالی به‌شدت نمایان می‌شود. در پروژه‌های بزرگ تأمین هزینه‌ها می‌تواند دشوار باشد.». وی افزود که برای مقابله با این چالش‌ها، همیشه تلاش کرده است راه‌هایی با هزینه کمتر پیدا کند و پروژه‌ها را در مقیاس کوچک‌تر اما مؤثرتر پیش ببرد. همچنین به بوروکراسی اداری اشاره کرد که گاهی اوقات روند تحقیقات را کند می‌کند و تصریح کرد: «برخی از موانع اداری به‌گونه‌ای هستند که با وجود تلاش‌های بسیار، همچنان به عنوان مانع باقی می‌مانند.
دکتر اسکندری در ادامه به ویژگی‌های یک پژوهشگر موفق پرداخت و اذعان داشت: «مهم‌ترین ویژگی برای من، کنجکاوی است.» از نظر او، یک پژوهشگر باید توانایی بهره‌برداری از این حس کنجکاوی را داشته باشد و همواره به دنبال پاسخ به سؤالات جدید باشد. او افزود که پژوهشگر باید نه‌تنها از نظر علمی، بلکه از نظر ذهنی نیز همیشه آماده باشد تا سؤالات جدید و چالش‌برانگیز را مطرح کند و در جست‌وجوی پاسخ آن‌ها باشد.

وی همچنین در مورد حفظ انگیزه در طول تحقیقات، بیان کرد: «برای من داشتن یک برنامه بلندمدت که به اهداف کوچک‌تر تقسیم شده باشد، کلید اصلی در حفظ انگیزه است.» به اعتقاد وی، وقتی اهداف بزرگ به مراحل کوچک‌تر تقسیم شوند، مسیر تحقیقاتی ملموس‌تر و قابل‌دسترس‌تر می‌شود. همچنین مشاهده تأثیرات عملی پژوهش‌ها و این‌که چطور این تحقیقات می‌توانند زندگی مردم را بهبود بخشند، همیشه برای او انگیزه‌دهنده بوده است.

این محقق در ادامه به نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در پیشرفت علمی کشور اشاره کرد و توضیح داد: «دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی باید به‌عنوان موتور محرک توسعه پایدار عمل کنند.» اگر این نهادها به درستی عمل کنند، می‌توانند پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و فنی به همراه داشته باشند. اما اگر این موتور به درستی کار نکند، روند توسعه کشور ممکن است متوقف یا حتی معکوس شود.
دکتر اسکندری ثانی در خصوص تأثیر پژوهش‌های علمی بر حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی نیز گفت: «پژوهش‌های علمی می‌توانند نقش اساسی در حل این مشکلات ایفا کنند.» . دکتر اسکندری ادامه داد: موفقیت این پژوهش‌ها بستگی زیادی به همکاری با دستگاه‌های اجرایی و سیاست‌گذاران دارد. پژوهش‌ها زمانی می‌توانند مؤثر باشند که به‌درستی مورد توجه قرار گیرند و در برنامه‌ریزی‌های کلان جامعه لحاظ شوند.

این پژوهشگر برجسته درباره یکی از مهم‌ترین دستاوردهای پژوهشی اخیر خود که به بررسی چالش‌های بازار مسکن در استان خراسان جنوبی اختصاص داشت، اظهار کرد: «هدف این تحقیق پیش‌بینی الگوهای توسعه آتی بازار مسکن و شناسایی چالش‌های موجود در مسکن شهری استان بود.» به گفته او، این پژوهش می‌تواند به مدیران و برنامه‌ریزان شهری کمک کند تا تصمیمات بهتری در این زمینه اتخاذ کنند. وی در ادامه در مورد چالش‌های پیش‌بینی‌نشده در مسیر تحقیقات گفت: «پژوهش هیچ‌گاه بدون چالش نیست.» برخی مشکلات مانند محدودیت داده‌ها یا چالش‌های روش‌شناختی معمولاً از طریق انجام پیمایش‌های میدانی و مشاوره با کارشناسان قابل حل هستند. با این حال، موانع اداری همچنان چالش‌هایی جدی به شمار می‌آیند که مانع از پیشرفت سریع تحقیقات می‌شوند.
دکتر اسکندری ثانی در ادامه به موضوعات تحقیقاتی که نیاز به بررسی بیشتر دارند، اشاره کرد و گفت: «موضوعاتی همچون شناسایی بسترهای پیاده‌سازی شهرهای هوشمند، فرصت‌های کسب‌وکار در اقتصاد دیجیتال و اقتصاد سریع، نه تنها از اهمیت پژوهشی برخوردارند، بلکه می‌توانند فرصت‌های زیادی برای ایجاد ایده‌های نوآورانه و توسعه کسب‌وکار فراهم آورند.» وی در خصوص به‌روز بودن تحقیقات و تطابق آن‌ها با نیازهای جامعه علمی افزود: «مهم‌ترین نکته در به‌روز بودن تحقیقات، تلاش برای کاربردی کردن نتایج آن‌ها است.» به گفته او، نتایج پژوهش‌ها معمولاً در بلندمدت تأثیرگذار خواهند بود و ممکن است ابتدا تأثیرات آن‌ها به‌راحتی دیده نشود. اما در طول زمان می‌توانند تغییرات قابل‌توجهی در جامعه ایجاد کنند.

این استاد دانشگاه در پایان به تأثیر همکاری‌های بین‌المللی در پژوهش‌های خود اشاره کرد و بیان داشت: «این همکاری‌ها می‌توانند به ارتقای کیفیت و دقت پژوهش‌ها کمک کنند.» اگرچه محدودیت‌های مالی و مشکلات اقتصادی ممکن است از بهره‌برداری کامل از این فرصت‌ها جلوگیری کنند، اما این نوع همکاری‌ها به‌طور قطع تأثیر مثبت خود را خواهد گذاشت. او تأکید کرد که زمانی که اثرات یک تحقیق در بهبود کیفیت زندگی مردم یا در برنامه‌ریزی‌های شهری دیده شود، می‌توان گفت که تحقیق به مرحله اجرایی رسیده است. حتی اگر برخی پروژه‌ها به‌طور کامل اجرایی نشوند، تأثیرات بلندمدت آن‌ها در بهبود شرایط جامعه قابل‌مشاهده خواهد بود.

آخرین ویرایش۱۰ دی ۱۴۰۳